2.3 Risicomanagement en -beheersing

Aanleiding en achtergrond
De gemeente voert een actief beleid op de beheersing van de risico’s die we gezamenlijk lopen. Door een scherp inzicht in de actuele risico’s worden de betrokken partijen in staat gesteld om op verantwoorde wijze besluiten te nemen. Het uitgangspunt voor de deelnemende gemeentes in de SED organisatie is dat de gemeenschappelijke regeling de rekeningresultaten volledig afwikkelt op de deelnemende gemeenten. De gemeenschappelijke regeling kent, als beschikbare weerstandscapaciteit, geen reserves. Voor de beschikbare weerstandscapaciteit kan alleen de post onvoorzien worden meegenomen. Indien zich dus tegenvallers voordoen die niet opgevangen kunnen worden in de reguliere begroting of uit de post onvoorzien komen deze tegenvallers ten laste van de gemeenten. In evenredigheid van de verdeelsleutel dient deze benodigde weerstandscapaciteit meegenomen te worden in de jaarrekening van onze gemeente als risico’s bij de verbonden partij.

Risico´s
Volgens de toelichting op artikel 11 BBV zijn de risico’s die relevant zijn voor het weerstandsvermogen de risico’s die niet anderszins te ondervangen zijn. Reguliere risico’s, risico’s die zich regelmatig voordoen en die veelal vrij goed meetbaar zijn, maken geen deel uit van de risico’s in de paragraaf weerstandsvermogen. Hiervoor zijn immers verzekeringen afgesloten of voorzieningen voor gevormd.

De risico’s worden tweemaal per jaar uitgevraagd. In de gemeentelijke begroting van 2018 zijn 17 risico’s opgenomen. De bedrijfsvoeringsrisico’s zijn risico’s voor de SED organisatie.

De risico’s zijn eind 2018 wederom geïnventariseerd. Deze risico’s, met een hoge kans x effect, zijn in de onderstaande tabel nader uiteengezet. Daarbij is onderscheid gemaakt in de beschrijving van het risico en de getroffen/gewenste beheersmaatregel. De kolom daarnaast geeft het maximaal financieel gevolg in duizenden euro’s. Vervolgens wordt de kans en impact weergegeven. De laatste kolom geeft inzicht in het beslag dat het risico legt op de benodigde weerstandscapaciteit. De risico’s zonder hoge kans x effect zijn opgenomen onder 'overige risico’s'.

In 2018 hebben zich geen significante problemen voorgedaan. De opgesomde risico’s uit de risicoparagraaf van de begroting 2018 hebben zich niet geopenbaard.

Bij de risico-inventarisatie eind 2018 is vastgesteld dat meerdere risico’s, vastgesteld voor de begroting 2018 zijn komen te vervallen. Ook zijn enkele zogenaamde bedrijfsvoeringrisico’s, die voorheen per gemeente waren benoemd, opgenomen onder de SED organisatie. Deze risico’s zijn financieel door de verdeelsleutel (najaarsnota 2018) bepaald en opgenomen onder het  weerstandsvermogen van de gemeente Drechterland voor € 373.000. De voor de SED organisatie opgenomen risico’s (4) zijn:
1. Niet voldoen aan wet- en regelgeving
2. Datalek & cybercrime
3. Het niet tijdig inzien van de juist benodigde aanbestedingsprocedure
4. Het hebben van onvoldoende fiscale kennis

Relatie benodigde en beschikbare weerstandscapaciteit
Voor het bepalen van het benodigde weerstandsvermogen moet een keuze worden gemaakt over het zekerheidspercentage. Met welke mate van zekerheid worden de geïdentificeerde risico’s afgedekt? In de beleidsnota weerstandsvermogen is bepaald dat dit percentage minimaal 75% van het risicobedrag betreft en maximaal 90%. De kans dat alle genoemde risico’s tegelijkertijd en met een maximale omvang optreden is immers nihil.

Het totaalbedrag van alle risico’s bedraagt € 1.484.000. De benodigde weerstandscapaciteit bij de minimale en maximale zekerheidspercentage bedraagt:
Percentage      Bedrag   
75%          € 1.113.000
90%          € 1.336.000

De beschikbare weerstandscapaciteit is € 11.753.000. De benodigde maximale weerstandscapaciteit is € 1.336.000. Daarmee beschikken wij over een ratio weerstandsvermogen van 8,8 (beschikbaar in relatie tot benodigd).

Om het weerstandsvermogen te kunnen beoordelen is er een normtabel (zie onderstaande tabel) ontwikkeld door het Nederlands Adviesbureau Risicomanagement (NAR) in samenwerking met de Universiteit Twente. Het biedt een waardering van de berekende ratio. Ons weerstandsvermogen krijgt als waarderingscijfer A 'Uitstekend'.